Wat is oedeemfysiotherapie?

Oedeemfysiotherapie is een verbijzondering binnen de fysiotherapie. Het wordt gegeven door fysiotherapeuten die hebben doorgeleerd voor de behandeling van oedeem.

presentatie lymfoedeem 18-11-2014
voor BVN Slingelandziekenhuis

Oedeemfysiotherapie is een behandeling die zich richt op het verminderen van abnormale vochtophoping in het lichaam. Deze vochtophoping (oedeem) is het gevolg van een verstoord evenwicht tussen aanvoer en afvoer van vocht. Enkele symptomen van vochtophoping zijn: een zwaar of vermoeid gevoel in de arm of het been, een strak en gespannen gevoel rondom de pols, vingers, enkels, elleboog of knieën.

In veel gevallen is het lymfstelsel zodanig verstoord dat het oedeem niet volledig te genezen is. Maar met behandeling, voorlichting, begeleiding en hulpmiddelen, verlichten wij uw klachten en leren we u er beter mee om te gaan.

Hoe kom je in aanmerking voor Oedeemfysiotherapie?

Oedeemklachten worden door ons alleen behandeld op verwijzing van een huisarts of specialist.

Hoe ziet een behandeling er uit?

Elke behandeling begint met een intake. Daarbij brengen we uw klachten in kaart. Er vindt een vraaggesprek plaats en we voeren een lichamelijk onderzoek uit. Het resultaat van het onderzoek wordt met u besproken en in overleg met u wordt een behandelplan opgesteld. Als blijkt dat er informatie ontbreekt nemen we, nadat u daarmee hebt ingestemd, contact op met de verwijzend huisarts of specialist.

De therapie bestaat uit een combinatie van verschillende behandelmogelijkheden:

• Compressietherapie
  Door middel van het aanleggen van bandages wordt van buiten af een continue druk aangebracht die het uittreden van vocht tegengaat en de afvoer van lymfe ondersteunt. Wanneer de omvang van de arm of het been stabiel is, kan een therapeutische elastische kous worden aangemeten.
• Oefentherapie
  Een belangrijk component van de afvoer is de “spierpomp”. Tijdens het aanspannen van de spieren (vooral in de benen) worden de aders en lymfebanen even dicht gedrukt en worden het bloed en lymfe omhoog gestuwd. Doordat in de aders en lymfebanen klepjes aanwezig zijn, kan het bloed en vocht alleen maar naar boven richting het hart gaan.Daarnaast worden er ook nog ademhalingsoefeningen, mobiliserende oefeningen en oefeningen ter stimulatie van het lymfetransport gegeven.
• Manuele lymfedrainage
  Manuele lymfedrainage is een specifieke massagetechniek die gericht is op verhoging van de transportcapaciteit van het lymfestelsel. Door gebruik te maken van bepaalde handgrepen kan het vocht verplaatst worden naar gebieden in het lichaam waar het lymfesysteem nog intact is zodat het daar vandaan in de circulatie kan worden opgenomen. Ook zijn er specifieke handgrepen om fibrotische verhardingen in het weefsel los te maken.
• Lymftaping
  Lymftape is een tapetechniek welke de lymfcirculatie bevorderd. De tape blijft gedurende enkele dagen tot weken zitten. U kunt hier mee douchen, mits U de tape voorzichtig behandeld. Lymftape wordt toegepast als ondersteuning bij de manuele lymfedrainage en/of compressietherapie.
• Fascie technieken volgens Willie FourieFascie zijn bindweefselvliezen die als een dunmazig web al onze spieren, gewrichten en organen, bloedbanen en het zenuwstelsel met elkaar verbinden. Deze bindweefselvliezen zijn onderling verschuifbaar en maken het lichaam tot een samenhangend geheel.Door een operatie, bestraling of trauma kan de fascie worden beschadigt. Hierbij kan er  lokaal een verharding van het bindweefsel ontstaan waardoor er vocht wordt vastgehouden en de bloedcirculatie en de afvoer van lymfevocht kunnen worden belemmert. Daarnaast kan er druk op een zenuw ontstaan waardoor er pijn ervaren wordt. Het aangedane gebied wordt hard, stug en minder flexibel en kunnen er bewegingsbeperkingen ontstaan.

  Met behulp van milde technieken worden deze verklevingen gemobiliseerd. Het gevolg is een betere doorbloeding, een verbeterde afvoer van het lymfevocht, minder pijn en een betere bewegingsvrijheid.

• Deep Oscillation
  Deep Oscillation is een behandelmethode die met een dynamische vorm van trilling werkt. Met elektrostatische impulsen activeert Deep Oscillation de lichaamseigen trilling en worden de celfuncties gestimuleerd. De behandeling heeft geen huidbelastende werking. Deep oscillation wordt onder andere gebruikt bij behandeling van klachten veroorzaakt door radiotherapie (bestraling) en/of operaties. Hierbij kan men denken aan verhardingen van de huid en onderhuids (bind) weefsel, radiatie fibrose, littekenweefsel en/of lymfoedeem.Deze therapie staat nooit op zich, maar wordt toegepast als aanvulling op de oedeemtherapie.

Resultaten

Hoewel in veel gevallen de vochtophoping chronisch blijkt te zijn en niet meer volledig geneest, blijkt dat bijna alle patiënten baat hebben bij de behandeling. Het gaat dan met name om de volgende resultaten:

• vermindering van omvang van bijvoorbeeld arm of been
• vermindering van pijn
• toename van mobiliteit
• toename van spierkracht
• bevordering van de lymfestroom
• verbeterd ziekte- inzicht door informatie en voorlichting
• overwinning van angst voor inspanning
• beter omgaan met lichamelijke beperkingen
• verbetering van uithoudingsvermogen
• betere lichaamsbewustwording/ ontspanning
• verbetering van houding en werkhouding